VİYANA - SNmedia.at/TP53 mutasyonu, vücuttaki hücrelerin tümör baskılama yeteneğini ciddi şekilde azaltıyor ve taşıyıcı bireylerde çok sayıda kanser türünün gelişme riskini artırıyor. Şu ana kadar 10 çocuğa aktif kanser teşhisi kondu, 23 çocukta ise genetik mutasyon tespit edildi. Risk altındaki çocuklar izlenmeye alındı.
“Altı Kadın Kuralı” İhlal Edildi, Anonimlik Sistemi Sorgulanıyor
Belçika yasalarına göre bir sperm bağışçısı en fazla altı farklı ailede kullanılabiliyor. Ancak bağışların anonim olması, bu kuralın uygulanmasını imkânsız hale getiriyor. Skandalın merkezindeki donör, sadece Belçika’da 37 kadının hamile kalmasına neden oldu. Yalnızca son 3 yılda kuralın 22 kez ihlal edildiği ortaya çıktı.
Hükümetten Hızlı Yanıt: Anonimlik Kaldırılıyor
Sağlık Bakanı Frank Vandenbroucke, “Bu dönemde anonimliği kaldırmayı taahhüt ediyoruz” diyerek yasal değişiklik sözü verdi. Hükümet, sperm bağışçılarının kimliklerinin kayda geçmesini ve ailelerin daha şeffaf bilgilendirilmesini hedefliyor. Bu düzenleme koalisyon protokolüne de eklendi.
Sektörden Direniş ve Politik Tartışmalar
Sağcı N-VA partisi milletvekili Frieda Gijbels, anonimlik karşıtı yasa teklifini aylar önce sunmuştu. Ancak bazı doğurganlık uzmanlarının ve kliniklerin yasa değişikliğine direndiği belirtiliyor. Gijbels, "İhlal yapan doktorlar var ve bunlar konunun araştırılmasından rahatsız" açıklamasını yaptı.
Avrupa’dan Örnek: Fransa’da Anonimlik Kalktı, Bağış Sayısı Arttı
Anonimliğin kaldırılmasının bağışçı sayısını azaltacağına dair endişelere rağmen, Gijbels Fransa’yı örnek gösterdi. 2022’de benzer bir yasa çıkaran Fransa’da bağışçı sayısında artış yaşandığını belirtti: “Kimlik açıklığı bağışçıları caydırmıyor, aksine teşvik ediyor.”
Skandalın Üzerinin Kapatıldığı İddiası
Skandalın büyüklüğünden, Belçika İlaç ve Sağlık Ürünleri Ajansı (FAGG) Kasım 2023’te haberdar oldu. Ancak kurum, Sağlık Bakanlığı’nı aylarca bilgilendirmedi. Bakan Vandenbroucke, bu durumun hem yönetimsel hem de etik açıdan sorunlu olduğunu söyledi: “Ne tıbbi riskten ne de mağdurlardan haberdar edildik.”
Denetim Başlıyor: Yaz Sonu İlk Bulgular Bekleniyor
FAGG’nin denetim süreci, kalite kontrol, uygulama ve dış iletişim mekanizmalarını kapsayacak şekilde başlatıldı. İlk sonuçların yaz sonunda açıklanması bekleniyor. Bakanlık ayrıca, etkilenen ailelerin çocuklarının genetik taramadan geçip geçmediğini tespit etmeye çalışıyor.
Avrupa Düzeyinde Yeni Düzenleme Çağrısı
Vandenbroucke, “Yabancı donör sperminin Avrupa’da ne sıklıkla kullanıldığı bilinmiyor. Her ülkenin kendi kotası var ama sistem denetimsiz” diyerek, AB düzeyinde ortak düzenleme ve izleme sistemi oluşturulması çağrısında bulundu.
