VİYANA - SNmedia.at/Komisyon Sözcüsü Paula Pinho, Salı günü yaptığı açıklamada, “Rusya’dan fosil yakıt ithalatını aşamalı olarak durdurma sürecindeyiz ve bu nedenle bu vergi nihayetinde bir sorun teşkil etmeyecektir” dedi. Bu açıklama, Brüksel’in yaptırım tasarısının AB ekonomisi üzerindeki etkilerini minimize etmeye çalıştığını ortaya koyuyor.
“Ticaret Adasına Dönüş” Yaptırımı
Cumhuriyetçi Lindsey Graham ve Demokrat Richard Blumenthal tarafından hazırlanan yasa tasarısı, sadece Rusya’ya değil, Rus enerji ürünlerini satın alan ülkelere de ağır yaptırımlar öngörüyor. Graham, bu tasarıyı “Senato’daki en acımasız yasa tasarısı” olarak nitelendirirken, Blumenthal ise Rusya’nın bu sayede “bir ticaret adasına dönüştürüleceğini” söyledi.
Hedef Çin ve Hindistan, Ama Piyasa Sarsılabilir
Senatörler, ikincil yaptırımların esas hedefinin Rusya'nın en büyük müşterileri olan Çin ve Hindistan olduğunu belirtse de, yüzde 500'lük gümrük vergisinin küresel enerji piyasasında zincirleme etkilere yol açabileceği uyarısı yapılıyor. AB tarafı, tasarının geçip geçmeyeceği ve nasıl uygulanacağı konusunda temkinli bir bekleyiş içinde.
Ursula von der Leyen’den Destek Ama Detay Yok
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, geçtiğimiz günlerde Senatör Graham ile yaptığı görüşmede yeni yaptırımların kapsamını ele aldı. Görüşmenin ardından yaptığı açıklamada “Kremlin başka bir dilden anlamaz. Baskı işe yarıyor,” dedi. Ancak yüzde 500'lük gümrük vergisinin potansiyel etkilerine dair somut bir değerlendirme yapılmadı.
Trump’ın Tutumu AB’de Endişe Yaratıyor
Senato’da 80’den fazla senatörün desteğini alan tasarı, aynı zamanda eski Başkan Donald Trump’ın da desteğini almayı hedefliyor. Ancak Trump şu ana kadar Moskova’ya karşı yeni yaptırımlar uygulamaya gönüllü olmadı. Bu durum, Avrupa’daki müttefikleri arasında güven zedelenmesine yol açıyor.
AB-Rusya Enerji İlişkilerinde Son Durum
AB, 2027 yılına kadar Rusya’dan tüm enerji ithalatını sonlandırmayı hedefliyor. Ancak bugün itibarıyla birçok AB üyesi hâlâ Rusya ile enerji bağlarını sürdürüyor:
-
LNG ithalatı: Fransa, İspanya, Belçika, Hollanda, Portekiz
-
Boru hattı gazı: İtalya, Yunanistan, Macaristan, Slovakya, Bulgaristan
-
Boru hattı petrolü: Macaristan, Slovakya
-
Nükleer yakıt bağımlılığı: Bulgaristan, Çekya, Macaristan, Slovakya, Finlandiya
Yaptırımlardan Muafiyet Mümkün mü?
Senato tasarısında, ABD Başkanının "ulusal güvenlik çıkarları" gerekçesiyle bazı ülkeleri veya ürünleri bu gümrük vergilerinden muaf tutabileceği bir madde de yer alıyor. Avrupa Komisyonu’nun böyle bir muafiyet talep edip etmeyeceği ise henüz belirsizliğini koruyor. Pinho, “Bunu zaman gösterecek. Tasarı henüz yasalaşmadı,” diyerek bu konuda resmi bir tutum açıklamaktan kaçındı.
Ortak Ama Bağımsız Yaptırımlar
AB ve ABD'nin yaptırımlar konusunda "maksimum koordinasyon" içinde çalıştığını belirten Komisyon, yine de her iki tarafın stratejilerinin tamamen aynı olamayacağını vurguluyor. Ortak hedefin Rusya üzerindeki baskıyı artırmak olduğunu belirten yetkililer, önümüzdeki haftalarda yeni yaptırım paketleri üzerinde çalışılacağını duyurdu.
