Kanada yer alan Waterloo Üniversitesi’nden Prof. Dr. Qing-Bin Lu, dünyanın tropik alanlarının üzerindeki ozon tabakasında 1980'lerden bu yana gelişmekte olan 'büyük' bir delik bulduğunu duyurdu.
Lu'ya göre bu ozon tabakasının varlığı, yeryüzüne ulaşan ultraviyole (UV) radyasyonunda artış yol açacak ve Dünya yüzey alanının yüzde 50'sini etkileyerek çevreye yıkıcı zararlar verecek.
Lu, AIP Advances adlı bilimsel dergide yayınlanan çalışmada, "Bu bulguların gezegen fiziği, ozon tabakasının incelmesi, küresel ısınma ve insan sağlığını açısından önemli sonuçları olacak" diye yazdı.
BİLİM DÜNYASINDA TARTIŞMA YARATTI
Ancak, herkes Lu'nun bulgularının doğru olduğuna ikna olmuş değil. Lancaster Üniversitesi'nden Dr. Paul Young, 'Yazarın kozmik ışınlardan oluştuğunu önerdiği bir 'tropikal ozon deliği' yok.
Lung,, mutlak değişikliklerden ziyade ozon tabakasındaki yüzdelik değişikliklere bakıyor. İlginç bir şekilde, makalesi atmosferin tüm bölgelerindeki ozon eğilimlerini araştıran ve belgeleyen geniş literatürden de yararlanmıyor” dedi.
Ozon tabakası, Dünya atmosferindeki ikinci tabaka olan stratosferde bulunan doğal bir gaz tabakasına deniliyor. Ozon tabakası Güneş'ten gelen ultraviyole ışınlardan oluşan UV-B ve UV-C gibi zararlı ışınları tutuyor. Ozon tabakasının bu işlevi hayati açıdan çok önemli bir rol oynuyor, çünkü UV-B ve UV-C ışınları ölümcül.
MONTREAL PROTOKOLÜ HAKKINDA
1970'li yıllarda, deodorant ve böcek ilacı aerosollerde kullanılan CFC adı verilen kimyasalların ozon tabakasına zarar verdiği görüldü. 16 Eylül 1987 tarihinde aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 196 ülke, ozon tabakasının incelmesinden sorumlu çok sayıda maddenin üretimini aşamalı olarak durdurarak ozon tabakasını korumak için Montreal Protokolü imzalandı. Geçtiğimiz yıllarda, Antarktika üzerindeki ozon tabakasının toparlandığı ve Montreal Protokolü’nün sonuç verdiği görüldü.
Ancak Lu'nun çalışması, tropiklerin hemen üzerinde tüm yıl boyunca açık kalan bir delik olduğu konusunda uyardı.
Lu, “Tropikler gezegenin yüzey alanının yarısını oluşturuyor ve dünya nüfusunun yaklaşık yarısına ev sahipliği yapıyor. Tropik ozon deliğinin varlığı büyük bir küresel endişeye neden olabilir. Ozon tabakasının incelmesi, insanlarda cilt kanseri ve katarakt riskini artırabilen, ayrıca insan bağışıklık sistemlerini zayıflatabilen, tarımsal üretkenliği azaltan ve ekosistemleri olumsuz yönde etkileyen, yer seviyesindeki UV radyasyonunun artmasına neden olabilir” diye konuştu.
