VİYANA - SNmedia.at/Uzmanlara göre, elektronik sigara ve nikotin poşetleri gibi ürünlerin çoğu AB ülkesinde yeterince vergilendirilmemesi bu ürünleri gençler için cazip hale getiriyor. Smoke Free Partnership Direktörü Lilia Olefir, “Bazı ülkelerde hiç vergi alınmıyor, bazılarında ise çok düşük seviyelerde uygulanıyor. Bu nedenle bu ürünler hem yetişkinler hem de çocuklar için oldukça ulaşılabilir,” dedi.
Gençlerde Kullanım Oranı Artıyor
Avrupa Okullarda Alkol ve Diğer Uyuşturucular Üzerine Anket Projesi’nin (ESPAD) verilerine göre, 15-16 yaş grubundaki gençlerde elektronik sigara kullanımı 2019’da %7,9 iken 2024’te %14’e yükseldi. Araştırmalar, çocukların nikotine maruz kalmasının beyin gelişimini olumsuz etkileyebileceğini ve bağımlılık riskini artırdığını ortaya koyuyor.
AB Komisyonu Değişikliğe Yakın
Komisyondan gelen açıklamalara göre, vergilendirmeden sorumlu Komisyon Üyesi Wopke Hoekstra, yeni düzenlemelerin yakın zamanda yayımlanmasını beklediklerini belirtti. Yeni taslak direktif, klasik sigara, sarma tütün ve puroların yanı sıra ilk kez elektronik sigara ve benzeri ürünler için de asgari vergi uygulaması getirecek.
Bazı Ülkeler Şimdiden Önlem Aldı
Bazı AB ülkeleri, yeni düzenlemeler öncesinde kendi tedbirlerini almaya başladı. Örneğin Belçika, 2025 yılı itibarıyla tek kullanımlık elektronik sigaraların satışını yasaklayan ilk Avrupa ülkesi oldu. Belçika Sağlık Bakanı Frank Vandenbroucke, bu ürünlerin gençleri sigaraya başlamaya teşvik ettiğini ve nikotin bağımlılığına yol açtığını söyledi.
Vergi Teklifine Karşı Çıkanlar da Var
Yeni vergi planı, Almanya ve Fransa gibi yüksek vergi uygulayan ülkelerden destek görse de İtalya, Yunanistan ve Romanya gibi daha düşük vergi oranlarına sahip ve tütün sektörüne yatırım yapan ülkeler öneriye sıcak bakmıyor. Bu ülkeler, düzenlemenin ekonomilerine zarar vereceğini savunuyor.
Endüstriden Eleştiri: Kara Borsa Uyarısı
Avrupa Vape Birliği Başkanı Dustin Dahlmann ise gençleri korumak için vergi yerine sıkı denetim ve yüksek para cezalarının tercih edilmesi gerektiğini ifade etti. Dahlmann, “Vergiler, bu ürünleri kara borsa için daha cazip hale getiriyor. Kara borsada ise reşit olmayanları korumaya dair bir hassasiyet yok,” diyerek yüksek vergilerin ters etki yaratabileceğini savundu.
Oybirliği Gerekli, Sonuç Belirsiz
Avrupa Parlamentosu’nda yaz aylarında oylanması beklenen vergi tasarısının yürürlüğe girmesi için tüm üye devletlerin oybirliği gerekiyor. Ancak üye ülkeler arasındaki vergi politikası farklılıkları göz önüne alındığında, tasarının onaylanması şimdilik belirsizliğini koruyor.
