Alman hükümetinin gönüllülük esasına dayanan yeni bir askerlik modeli üzerinde anlaşmaya varması, ülkede silahlı kuvvetlerde kadınların rolü üzerine yeni bir tartışma başlattı.
Aylar süren görüşmelerin ardından kabul edilen plana göre, 18 yaşındaki tüm erkekler hizmete uygun kabul edilecek, zorunlu kayıt yaptıracak, tıbbi muayeneden geçecek ve tam olarak orduya katılma isteklerini belirtebilecekleri bir anket doldurmak zorunda olacak.
Plan, orduda görev yapacak yeterli sayıda gönüllü toplanması üzerine kurulu. Ancak bu sağlanamazsa hükümet, rastgele seçim yapılabilecek bir sistem de dahil olmak üzere diğer seçenekleri değerlendirecek.
Plan ilk bakışta cinsiyet açısından tarafsız görünse de, yalnızca genç erkekler anketi doldurmak ve zorunlu sağlık taramasına girmek zorunda olacak. Kadınlar ise isteğe bağlı olarak kaydolmaya davet ediliyor, ancak herhangi bir yükümlülükleri bulunmuyor.
Kadınlar neden silahlı kuvvetlerde görev yapmak zorunda değil?
Çevrim içi paylaşımlardan bazıları, kadınların Alman ordusu Bundeswehr’den kasıtlı olarak dışlandığını ima ediyor. Bazıları Almanya’nın kadınları zorla orduya aldığını öne sürerken, bazıları ise kadınlar için zorunlu hale getirilmemesini feminizmin bir başarısızlığı olarak yorumluyor.
Peki neden kadınlar, erkekler gibi Almanya Silahlı Kuvvetleri’ne kayıt yaptırmak zorunda değil?
Kısacası, bunun nedeni en azından şu an için Alman anayasasının buna izin vermemesi.
Almanya Temel Yasası’nın 12a maddesi, erkeklerin “on sekiz yaşından itibaren silahlı kuvvetlerde, Federal Sınır Muhafızlarında veya bir sivil savunma örgütünde hizmet vermekle yükümlü tutulabileceğini” söylüyor. Bu yükümlülük kadınları kapsamıyor.
Ancak bu, kadınların orduya katılmasının yasak olduğu anlamına gelmiyor, sadece yasal olarak zorunlu değil.
2001’den bu yana kadınlar, Avrupa Adalet Divanı’nın kadınlara askeri kariyerlere sınırsız erişim tanıyan kararı sayesinde, muharebe görevlerinde hizmet edebiliyor.
Şu anda Bundeswehr’de 24 binden fazla kadın asker görev yapıyor. Bu da personelin yaklaşık yüzde 13’üne denk geliyor.
Hukuk uzmanları, aktivistler ve feministler, kadınları zorunlu askerlikten muaf tutan anayasa maddesinin, kadın ve erkeklere eşit haklar garanti eden Anayasa’nın 3(2). maddesiyle çeliştiğini savunuyor. Buna karşılık, bazıları da kadınların erkeklere göre temel bir dezavantaja sahip olduğunu ve zorunlu askerliğin bunu daha da pekiştireceğini öne sürüyor.
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, kadınların da zorunlu askerlik kapsamına alınması için anayasa değişikliğine açık olduğunu belirtmişti; ancak bu süreç siyasi açıdan oldukça çetin görünüyor.
