VİYANA - SNmedia.at/Özellikle “lüks emekliler” olarak adlandırılan yüksek özel emeklilik maaşı alan kesim, mevcut sistemden giderek daha fazla yararlanırken Yeşiller Partisi, bu gruptan daha fazla katkı alınması gerektiğini savunuyor.
Enflasyon Uyarlaması
Bu hafta Ulusal Konsey’de yapılacak oturumda, ÖVP, SPÖ ve Neos partileri hükümetin emeklilik politikalarını savunmak zorunda kalacak. Koalisyonun planına göre, brüt 2.500 avroya kadar emekli maaşı alanlar enflasyona göre tam uyarlama alırken, bu miktarın üzerindekilere aylık sabit 67,50 avro artış yapılacak. Bu durum, orta ve üst gelirli emekliler arasında reel gelir kaybına neden olacak.
Lüks Emeklilik ve Dayanışma Katkısı
Avusturya’da kamu kurumlarında uzun yıllar boyunca cömert özel emeklilik ödemeleri yapılması, geçmişte sıkça eleştirilmişti. Yaklaşık on yıl önce, Yeşiller ve Stronach ekibinin desteğiyle getirilen düzenleme, gelecekteki emeklilik ödemelerine üst sınır koymuştu. Ancak eski hak sahipleri bu sınırın dışında kaldı.
Buna karşın, yüksek maaşlı emekliler için “güvenlik katkısı” adıyla ek kesintiler uygulanıyor:
-
6.450 €’dan başlayan kısmın %10’u,
-
12.900 €’dan başlayan kısmın %20’si,
-
19.350 €’dan başlayan kısmın ise %25’i kesiliyor.
Bu tutarlar çoğu durumda doğrudan federal bütçeye aktarılıyor.
Azalan Katkı Payı Eleştirisi
Yeşiller Partisi’ne göre sistemde ciddi bir adaletsizlik var. Sosyal İşler Sözcüsü Markus Koza, emeklilik maaşı arttıkça katkı oranının düşmesinin “paradoksal bir etki” yarattığını belirterek, “Bu durum sistem hatasından kaynaklanıyor” dedi.
2019’da 14.000 € olan özel emeklilik maaşının 2026’da 15.372 €’ya yükselmesi bekleniyor. Buna rağmen güvenlik katkısı %20 azalarak 1.234 €’dan 995 €’ya düşecek.
Tasarım Hatası mı?
Bu çelişkinin nedeni, enflasyon oranı ile ücret artış tabanının farklı şekilde belirlenmesi. Emekli maaşları enflasyona göre artarken, katkı tabanı ücret gelişimini izliyor. Son yıllarda ücret artışları enflasyondan daha hızlı olduğu için, yüksek maaşlı emeklilerin katkı oranı giderek azalıyor.
Yeşillerden Reform Teklifi
Yeşiller, adil bir sistem için iki öneri sundu:
-
Katkı payı eşiğinin asgari emekli maaşının 3,5 katına (yaklaşık 4.600 €) düşürülmesi.
-
Bu eşiğin gelecekte ücretlere değil, enflasyona göre artırılması.
Bu önerilerin kabul edilmesi halinde, yüksek emekli maaşlarından daha fazla kesinti yapılması ve sosyal denge sağlanması amaçlanıyor.
Koalisyonda Direnç
Yeşiller’in önerisi hükümet içinde destek bulmakta zorlanıyor. SPÖ ve Neos prensipte özel emeklilik sistemine müdahaleye açık olsa da, ÖVP henüz bir açıklama yapmadı. Ancak Yeşiller’in elinde güçlü bir koz bulunuyor: Sabit 67,50 € artış düzenlemesi anayasal çoğunluk gerektiriyor ve FPÖ’nün desteği beklenmediği için Yeşiller’in oyları belirleyici olacak.
