DÜNYA

Suriye’nin Geleceğinde Dört Olası Yol: Birlik mi Bölünme mi?

Suriye’de geçici devlet başkanı Ahmed Eş-Şara liderliğindeki yeni yönetim, ülkenin toprak bütünlüğünü korumayı temel öncelik olarak belirledi. Etnik ve mezhepsel temelli özerklik taleplerine kesin bir şekilde karşı çıkan Şam yönetimi, Kürtlerin özel yetkili bölge oluşturma girişimlerini reddetti. Cumhuriyet Müftüsü Şeyh Usame El Rifai de dini liderlik düzeyinde bu birlik çağrısına destek verdi.

VİYANA - SNmedia.at/Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, Suriye topraklarında herhangi bir paralel yapılanmaya izin vermeyeceklerini belirterek, İsrail'in müdahaleci tutumuna karşı sert uyarılarda bulundu. Erdoğan’ın açıklamaları, Şam yönetiminin federal sisteme karşı tavrıyla örtüşüyor. Her iki ülke de ülke içinde ayrı yönetim bölgeleri kurulmasına karşı ortak bir çizgi izliyor.

Kısıtlı federal yapı: Sessiz bölünmenin ilk adımı mı?
Kuzey ve doğu Suriye’de etkin olan SDG, yıllardır federal modele dayalı özyönetim taleplerini sürdürüyor. Bazı Kürt temsilciler, “ademi merkeziyetçi çözüm” önerilerini öne çıkarırken, bu yaklaşımlar Şam ve Ankara tarafından “yumuşak bölünme” riski taşıdığı gerekçesiyle tepkiyle karşılanıyor. Dürzi toplumunun da benzer talepleri olması, bu senaryoyu daha karmaşık hale getiriyor.

Fiili bölünme: Suriye çok parçalı bir yapı mı olacak?
İsrail’in artan hava saldırıları ve güvenlik tehditleri, ülkenin farklı aktörler tarafından kontrol edilen bölgeler halinde kalıcı olarak bölünmesi ihtimalini güçlendiriyor. Bu senaryo, Suriye’nin birleşik bir devlet yapısını tamamen kaybetmesi, vekalet savaşlarının daha da derinleşmesi ve dış müdahalelerin kalıcı hale gelmesi anlamına geliyor.

Genişletilmiş kaos: Devletin çöküşü mü geliyor?
Eğer siyasi uzlaşı sağlanamazsa ve dış destekli çözüm girişimleri başarısız olursa, Suriye uzun süreli bir kaos sürecine girebilir. Bu süreçte, yerel aktörlerin dış müttefiklere daha fazla bağımlı hale gelmesi ve etnik-mezhepsel çatışmaların tırmanması bekleniyor. Türkiye, sınır hattında yaşanabilecek güvenlik tehditlerine karşı doğrudan müdahale seçeneğini masada tutuyor.

Suriye yol ayrımında: Kaderi sadece içeride değil dışarıda da belirleniyor
Suriye’nin geleceği, yalnızca Şam, muhalefet ya da Kürt yönetimleri gibi iç aktörlerin taleplerine değil, aynı zamanda Türkiye, İsrail, İran, Körfez ülkeleri ve Batı başkentlerinin çıkar dengelerine de bağlı. Ülke; temkinli birlik, yumuşak federalizm ve genişletilmiş kaos arasında tarihi bir tercihle karşı karşıya.