VİYANA - SNmedia.at/Mezarlık idareleri, artışların arkasında yükselen enerji, personel ve bakım maliyetlerini gösteriyor. Ancak her belediye kendi “mezarlık ücret tarifesi”ni belediye meclisinde belirlediği için fiyat farkları çok geniş. Kilise veya özel işletmelere ait mezarlıklarda da ücretler eyalet yasaları çerçevesinde farklılık gösteriyor. Ücretler bazı yerlerde on yıllık, bazılarında yirmi ya da elli yıllık dönemler için sabitleniyor.
Großweikersdorf’ta %230 Artış
Aşağı Avusturya’daki Großweikersdorf belediyesi, bu artışların en çarpıcı örneklerinden biri oldu. 2015 yılında on yıl için 960 avro olan bir aile mezarlığı kullanım ücreti, bu yıl 3.170 avroya çıktı. Bu, yüzde 230’luk bir artış anlamına geliyor. Aynı dönemde genel enflasyon yıllık ortalama yüzde 3,2 iken mezar ücretlerindeki yıllık artış yüzde 12,7’ye denk geldi.
Etkilenen aileler mezarı terk etmek veya ödemeye devam etmek arasında kaldı. Ancak kalıntıların temizlenmesi ve başka yere taşınmasının da yaklaşık 6.200 avroya mal olduğu bildirildi. Bir aile yakını, “Kendimizi kapana kısılmış hissettik” diyerek artışı istemeden de olsa kabul ettiklerini söyledi.
İkamet Şartı Tartışması
Großweikersdorf Belediyesi, artışın gerekçesini mezar sahiplerinin belediyede yaşamamasına dayandırdı. Yerel sakinlerin, dışarıda yaşayanların masraflarını karşılamasının adil olmadığını savundu. Benzer uygulamalar başka şehirlerde de var. Örneğin Innsbruck’ta “yerleşik olmayanlar” için mezar ücretlerine yüzde 50 ek ücret uygulanıyor.
Eleştirmenler bu uygulamayı çağ dışı buluyor. Günümüzde birçok aile üyesi memleketinden uzakta yaşadığı için, bu tür cezalandırıcı farkların aile bağlarını zedelediğini savunuyorlar.
Kentler Arasında Büyük Ücret Farkları
Eyalet başkentleri arasındaki farklar dikkat çekici boyutta. Viyana’da klasik bir aile mezarının maliyeti konuma göre yılda 34,50 ile 99 avro arasında değişiyor. Innsbruck’ta basit bir sıra mezar on yıllığı 632 avroya mal olurken, Salzburg’da bir aile mezarının on yıllık maliyeti 4.245 avroya kadar çıkabiliyor. Ayrıca idari ve kullanım ücretleri de eyaletler arasında farklılık gösteriyor.
Şeffaflık Eksikliği Eleştiriliyor
Uzmanlara göre mezarlık ücretlendirmesi hâlâ oldukça karmaşık ve şeffaflıktan uzak. Fiyatlar genellikle farklı dönemlere (yıllık, 10 ya da 25 yıllık) göre belirleniyor; bazı yerlerde yalnızca mezar yeri ücreti alınırken, bazılarında bakım, yönetim ve kullanım ücretleri ayrıca ekleniyor. Tasarım farkları (örneğin kapak levhası veya kasa tipi) da fiyatı önemli ölçüde etkiliyor.
Tüketici analistleri, “Hiçbir sektör cenaze sektörü kadar gizli değildir” diyor. Birçok belediye ücret tarifesini yalnızca resmi gazetede yayımlıyor; aileler ise ödemeleri gereken miktarı ancak faturayı aldıklarında öğreniyor.
Artan Maliyetler ve Sosyal Etki
Yönetimler artışları enerji ve bakım giderleriyle açıklarken, eleştirmenler gelir düzeyine göre belirlenen adil ücret sistemlerinin eksikliğinden şikâyet ediyor. Avusturya genelinde mezarlık ücretlerinin, genel enflasyondan daha hızlı yükselmesi dikkat çekici bir eğilim oluşturuyor.