VİYANA - SNmedia.at/ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa ülkelerinin Çin’e yüzde 50 ila yüzde 100 arasında değişen gümrük vergileri uygulamasını ve bunu Rusya’nın Ukrayna işgaline karşı ortak bir stratejinin parçası olarak yapmasını istedi.
Basına sızan bu talep, Trump'ın hafta sonu yaptığı sosyal medya paylaşımıyla doğrulanmış oldu.
Trump, söz konusu gönderide, Çin’e uygulanacak ağır gümrük vergilerinin ve Rusya’dan petrol alımının derhal durdurulmasının, “bu ölümcül ama gülünç savaşı” sona erdirmede “büyük yardım” sağlayacağını savundu.
“Çin, Rusya üzerinde güçlü bir kontrol ve hatta hakimiyet kuruyor. Bu güçlü gümrük vergileri o hakimiyeti kıracaktır,” dedi.
Geçen hafta ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, AB’nin yaptırımlardan sorumlu yetkilisi David O’Sullivan ile Washington’da, ABD Enerji Bakanı Chris Wright ise Yüksek Temsilci Kaja Kallas ve Enerji Komiseri Dan Jorgensen ile Brüksel’de görüştü.
Yine G7 ülkelerinin maliye bakanları cuma günü yaptırımları konu alan bir görüşme gerçekleştirdi.
Ancak Trump’ın mesajı, yeni bir ortak cephe umudunu boşa çıkarıyordu.
Brüksel, Rus fosil yakıtlarının aşamalı olarak azaltılmasını hızlandırmaya hazır olduğunu belirtse de "üç haneli gümrük vergisi" talebine net bir şekilde karşı çıktı.
Avrupa Komisyonu sözcüsü, “19. yaptırım paketinde açıklanacak yeni önlemler, AB kuralları ve prosedürleriyle tamamen uyumlu olacak; özellikle yaptırımlarımızın başka ülkelerin topraklarına doğrudan uygulanmaması uzun süredir benimsenmiş bir ilkedir,” dedi.
Diplomatlar ise özel olarak daha açık konuştu: "Hiçbir şekilde uygulanmayacak."
AB'nin Trump’ın önerdiği radikal politikayı uygulamayacak olmasının birkaç farklı nedeni var.
İlk olarak AB, gümrük vergilerini ticaret aracı, yaptırımları ise dış politika aracı olarak birbirinden ayırıyor.
27 üye ülkenin ticaret politikasını belirleyen Avrupa Komisyonu, vergileri piyasa dengesizliklerini gidermek, özellikle de haksız rekabeti önlemek için uyguluyor.
Bu vergiler genellikle aylar süren kapsamlı araştırmalar ve WTO kuralları çerçevesinde alınıyor.
Örneğin, Komisyon Rus tarım ürünlerine yüksek gümrük vergileri önerdiğinde, bunu yaptırımları desteklemek için değil, AB'deki çiftçileri, Moskova’nın üretim fazlası ve Ukrayna tahıllarına yönelik yasa dışı el koymalarına karşı koruma amacıyla yaptı.
Trump ise vergiler ile yaptırımlar arasında ayrım yapmıyor. Onun için ikisi aynı şey.
ABD Başkanı bugüne dek vergileri çeşitli amaçlarla kullandı: Ülkeleri tek taraflı anlaşmalara zorlamak, üretimi ABD’ye geri getirmek, ek gelir sağlamak, Rusya’dan petrol alan Hindistan üzerinde baskı kurmak ve Brezilya'nın eski Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro’nun davasına tepki göstermek gibi nedenlerle.
Bu yıl başında ABD, Çin ile tam kapsamlı bir ticaret savaşı başlattı; vergiler yüzde 145’e kadar çıktı ve ticaret neredeyse imkansız hale geldi. Baskı altında, iki taraf müzakere ederek bir anlaşmaya vardı ve ABD vergileri yüzde 30’a indirildi. Bu, Avrupa’nın şimdi uygulaması beklenen yüzde 100’ün çok altında.
Trump’ın “her şey serbest” yaklaşımı geniş çapta eleştirildi. Bu durum, ABD Yüksek Mahkemesi’ne taşınan bir davaya yol açtı.
Çin ile ilişkilerden sorumlu Avrupa Parlamentosu'nun Türk asıllı Alman üyesi Engin Eroğlu, “AB, Trump’ın önerdiği büyüklükte Çin’e toplu cezai gümrük vergileri uygulamaktan kaçınmalı. Bu önlemler küresel ticaret sistemini zayıflatır ve Avrupa ekonomisine zarar verme olasılığı, Rusya’yı zayıflatmaktan daha yüksektir,” dedi.