VİYANA - SNmedia.at/Bu tablo, ülkede uzun süredir izlenen düşük doğum oranı ve yaşlanan nüfus eğiliminin giderek belirginleştiğini gösteriyor. Kuruma göre bugün nüfustaki hareketi belirleyen temel unsur hâlen net göç girişleri; ancak bu girişler bile ilerleyen yıllarda doğum açığını telafi edemeyecek düzeyde kalacak.
Doğurganlık Tarihsel Olarak En Düşük Seviyede
Avusturya’da doğurganlık oranları 1970’lerde kadın başına 2,3 çocuk seviyesindeyken bugün 1,3’e kadar gerilemiş durumda. 2022’de pandemi sonrası kısa süreli bir doğum artışı yaşansa da bu etki hızla kayboldu ve doğum oranları yeniden tarihsel dip seviyeye indi. İstatistik Kurumu, 2040 yılında ülkenin yaklaşık 29.000 kişilik bir yıllık doğum açığı vereceğini öngörüyor. Ölüm sayılarının uzun yıllar boyunca doğumları aşmaya devam edeceği belirtilirken, bu durum nüfus artışının yalnızca göç üzerinden ilerlemesine yol açıyor.
Yaşlı Nüfusun Payı Yükseliyor
Projeksiyonlar, Avusturya toplumunun hızla yaşlandığını ortaya koyuyor. 65 yaş üzerindeki nüfusun oranı 2040’a kadar yüzde 20’den yüzde 26’nın üzerine çıkacak. Aynı dönemde çalışma çağındaki nüfus 2024’te 5,57 milyon ile tepe noktasına ulaştıktan sonra yaklaşık 256.000 kişi azalacak. Çocuk ve genç nüfusun toplam içindeki payının ise 2040’a kadar yüzde 19,2’den yüzde 17,3’e düşmesi bekleniyor. Bu eğilimler, ülkedeki sosyal devlet yapısını ve emeklilik sistemini gelecekte daha da zorlayacak. Bugün her bir emekliye yaklaşık üç çalışan düşerken bu oran 2050’de iki çalışana bir emekli seviyesine kadar gerileyecek.
İşgücü Daralıyor, Bölgesel Farklar Artıyor
Çalışan ve işsiz toplamını içeren iş gücünün büyüklüğü de önümüzdeki yıllarda gerileyecek. 2024’te 4,8 milyon olan iş gücü 2040’ta 4,7 milyona, 2080’de ise 4,4 milyona düşecek. Bölgesel dağılımda ciddi farklılıklar görülüyor. Viyana, göçün etkisiyle nüfusunu en hızlı artıran bölge olacak ve 2040’a kadar yüzde 9,2’lik bir artış bekleniyor. Vorarlberg, Yukarı Avusturya ve Aşağı Avusturya’nın da artış yönlü bir seyir izlediği tahmin edilirken Karintiya’nın yüzde 3,5 oranında nüfus kaybı yaşayacağı öngörülüyor. Diğer federal eyaletlerde ise nüfusun büyük ölçüde sabit kalması bekleniyor.
Yaşam Beklentisi Artıyor Ancak Yavaşlıyor
Yaşam beklentisi, pandemi dönemindeki kısa düşüş dışında 1970’ten bu yana düzenli olarak artış gösteriyor. 2024 itibarıyla kadınlarda ortalama yaşam süresi 84,3 yıl, erkeklerde ise 79,8 yıl seviyesinde. Ancak uzmanlar, bu artış hızının giderek yavaşladığını ve eğrinin düzleşmeye başladığını belirtiyor. Almanya’da da benzer bir tablo yaşanıyor. Uzun vadeli projeksiyonlar, 2080’de kadınların ortalama 90,5, erkeklerin ise 87,2 yıl yaşayacağını öngörüyor.
Senaryolar Değişse de Yaşlanma Kaçınılmaz
İstatistik Kurumu, uzun vadeli nüfus tahminleri için birden fazla senaryo hazırladı. Ancak projeksiyonlar doğum oranları artsa ya da göç yoğunlaşsa bile yaşlanma sürecinin durdurulamayacağını ortaya koyuyor. Ana senaryo, doğurganlığın 2080’de kadın başına ortalama 1,35 seviyesinde kalacağını, yıllık net göçün ise uzun vadede 143.500 kişi civarında gerçekleşeceğini varsayıyor. Buna rağmen, nüfusun genel olarak yaşlanacağı ve 2040’tan sonra yavaşça azalmaya başlayacağı açıkça görülüyor.
Avusturya’yı Bekleyen Demografik Dönüşüm
Tüm göstergeler, Avusturya’nın 2040’a kadar büyüyen; 2040 sonrasında ise küçülen ve hızla yaşlanan bir nüfus yapısına doğru ilerlediğini doğruluyor. Bu dönüşümün, emeklilik sisteminden sağlık altyapısına, işgücü piyasasından bölgesel kalkınmaya kadar birçok alanda uzun vadeli planlamayı zorunlu kılacağı belirtiliyor. Ülke yönetimi, önümüzdeki yıllarda demografik yapının gerektirdiği yeni sosyal, ekonomik ve bölgesel politikaları masaya yatırmak zorunda kalacak.