Bilim insanları, 6 yarasa türünün genetik kodlarını çözdü. İngiliz yayın kuruluşu BBC'de yer alan habere göre, söz konusu kodlar, yarasaları ölümcül virüslere karşı koruyan "istisnai bağışıklık sistemlerine" yönelik genetik ipuçlarını içeriyor. Yaşayan 1421 yarasa türünün genetik şifrelerini çözmeyi amaçlayan Bat1K Projesi'nin kurucularından Prof. Emma Teeling, keşif ile ilgili BBC'ye yaptığı açıklamada "Bu genler, sonunda insanlarda yaşlanmayı ve hastalıkları azaltmak için kullanılabilecek genetik çözümleri tespit etmek için gereken araçlar" dedi. Yarasaları virüslerden koruyan çok sayıdaki genetik değişikliği ortaya çıkartan çalışmanın ilerleyen dönemde corona virüs gibi salgınlara karşı daha efektif bir mücadele yönteminin geliştirilmesine yardımcı olabileceği belirtiliyor. Teeling söz konusu keşiften yola çıkarak Covid-19 ve benzer salgınlara karşı daha etkili ilaçlar geliştirmenin mümkün olduğu görüşünde. İlk olarak 2019'un son günlerinde Çin'in Wuhan kentinde görülen Covid-19'un yarasalardan çıktığı ve henüz tespit edilemeyen başka bir hayvan aracılığıyla, insanlara bulaştığı düşünülüyor. CORONA VİRÜS HAKKINDAKİ SORULARA BİLİMSEL YANITLAR Dünyanın bir numaralı gündem maddesi corona virüs hakkında hâlen yanıtı merak edilen birçok soru var. Bilim insanları bir an önce bu sorulara yanıt bulmaya çalışıyor. İşte şu ana kadar bulunan bilimsel yanıtlar... ÖLÜMCÜL VİRÜSLER NEDEN YARASALARDA ORTAYA ÇIKIYOR? Daha önce pek çok can kaybına neden olan Ebola, SARS, Marburg, Nipah gibi virüslerin yanı sıra şimdi de Covid-19'un da yarasalardan kaynaklanmış olabileceği düşünülüyor. İngiliz Independent gazetesinin bilim dergisi eLife'da yayımlanan yeni makaleye dayandırdığı habere göre, bunun nedeni memeli sınıfı içinde yaklaşık bin türü bulunan ve uçabilen tek canlı takımı olan yarasaların uçma yeteneği kazanma sürecinde virüsler için gelişme alanına dönüşmesi. Xuhua Xia'ya göre bugün on binlerce insanın hayatına mal olan corona virüsün yarasaları yiyen sokak köpeklerinin bağırsaklarında hızla evrilmiş olabileceğini ileri sürdü. CORONA VİRÜS HASTALARI NEDEN KOKU KAYBI YAŞIYOR? Corona virüsün pek çok viral enfeksiyonlarda olduğu gibi koku kaybına yol açtığı uzun bir süredir biliniyordu. Bu duruma neyin neden olduğu ise bir süredir bilim dünyasının merceğindeydi. Science Alert'ın Sage Journal'da yayınlanan bilimsel araştırmaya dayandırdığı haberine göre, corona virüsün neden olduğu koku kaybı, diğer hastalıklardan farklı şekilde meydana geliyor. Corona virüsün üst solunum yolunu kaplayan hücrelerin yüzeylerinde bulunan ACE2 isimli proteinlere bağlandığını biliyoruz. Yapılan son araştırmaya göre, ACE2 koku alma nöronlarını destekleyen hücrelerde tespit edildi. Araştırmaya göre bu durum bu hücrelerin bulunduğu bölgenin şişmesine neden olduğundan koku alma duyusu kayboluyor. Şişlik geçtikten yani ACE2 etkisini kaybettikten sonra ise koku alma duyusu geri geliyor. CORONA VİRÜS SİVRİSİNEKLER YOLUYLA BULAŞIR MI? Kansas Üniversitesi Biyogüvenlik Araştırma Enstitüsü Yöneticisi Stephen Higgs ve meslektaşlarının, Veterinerlik Fakültesi çalışanlarıyla yürüttüğü araştırmanın ayrıntıları, "Scientific Reports" Dergisinde yayımlandı. Sivrisineklerin, Covid-19'u bulaştırma kapasitesi üzerine yapılan ilk deneysel çalışma olan araştırmada, yeni tip corona virüsün "Aedes aegypti, Aedes albopictus ve Culex quinquefasciatus" diye anılan 3 yaygın sivrisinek türünde yeniden üreyemediği, dolayısıyla virüsün sivrisineklerden insanlara bulaşamayacağı sonucu elde edildi. Higgs, "Dünya Sağlık Örgütü, kati biçimde sivrisineklerin virüsü bulaştıramayacağını dile getirmiş olsa da çalışmamız, bu teoriyi destekleyen kapsamlı veri ortaya koyan bir ilk." değerlendirmesini yaptı. Biyogüvenlik Araştırma Enstitüsünde, Rift Vadisi ateşi ve Japon ensefaliti dahil hayvanlardan insanlara bulaşan diğer hayvan patojenleri üzerinde de araştırmaların yürütüldüğü belirtiliyor. CORONA VİRÜS NEREDEN ÇIKTI? Yaygın görüş, virüsün yarasalardan yayıldığı yönünde. Ancak ne bu teori ne de insana bulaşmadan önce yarasadan pangolin gibi bir başka hayvana geçtiğine dair teoriler şu ana kadar teyit edilebildi. Kesin olan şu ki bu hastalığa, hayvanlardan insanlara geçen bir virüs neden oluyor. Virüs, hayvanlarda bir dizi genetik mutasyondan geçiyor ve böylece insanlara bulaşabiliyor. Nature dergisinde geçen ay yayımlana bir çalışma, yeni corona virüsün gen haritasının, yarasadaki corona virüsünkiyle yüzde 96 oranında aynı olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, virüsün laboratuvarda üretildiğini öne süren bazı komplo teorisyenlerinin iddialarının gerçek dışı olduğunu belirtiyor. Corona virüsün ilk olarak Çin'in Hubey eyaletinin başkenti olan Vuhan'da hayvandan insana geçtiğine dair sağlam bulgular var. VİRÜS HAVADA YA DA YÜZEYLERDE NE KADAR SÜRE KALABİLİYOR? Corona virüsler, solunum hastalıklarına neden oluyor. Virüs daha çok öksürük ya da hapşırıkla havaya yayılan damlacıklardan geçiyor. Almanya'daki Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü'ne (BfR) göre, yapılan laboratuvar testleri, "ciddi oranda yayıldığı" takdirde havada üç saat bulaşıcı şekilde kalabildiğini ortaya koyuyor. Bu süre; bakır yüzeylerde dört saate, karton yüzeyde 24 saate, plastik ya da paslanmaz çelik yüzeylerde ise üç güne kadar çıkabiliyor. ABD Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), yeni tip Corona virüsün (Covid-19) yüzeylerde, daha önce açıklanandan çok daha uzun süre yaşayabildiğine dikkati çekerek Japonya ve California'daki yolcu gemilerinde, tahliyeden 17 gün sonra bile kabinlerde virüsün izine rastlandığını bildirdi. Virüs bazı yüzeylerde saatlerce hatta günlerce tutunabilse de zaman geçtikçe daha az bulaşıcı oluyor. NEDEN HENÜZ BİR AŞI YOK? Normal şartlarda, etkili ve güvenli bir aşı geliştirmek yıllar alır. Alman Araştırmacı İlaç Üreticileri Birliği'ne (vfA) göre, dünyada şu an corona virüs aşısı geliştirmek için yürütülen en az 47 proje var. Bilim insanları büyük bir baskı altında ve zamana karşı yarış hâlinde çalışıyor. Ancak buna rağmen piyasaya 2020 yılı içinde bir aşının çıkması mümkün görünmüyor. Zira resmi makamlarca onay alınması için elzem olan klinik çalışmalar zaman gerektiriyor. Aşı bulunması için yürütülen çalışmalara ek olarak bazı araştırmacılar da kan serumundan elde edilen antikorlardan faydalanılan ve "pasif bağışıklık" adı verilen yöntem üzerinde çalışıyor. Bu antikorlar, COVID-19'dan iyileşmiş kişilerden geliyor. Bu kişilerin kanında, virüsle savaşıp yenebilen antikorlar bulunuyor. Söz konusu yöntem, "pasif bağışıklılık" olarak adlandırılıyor. Çünkü alıcı, bizzat antikor üretmiyor. Ödünç aldığı antikorlar ise yalnızca kısa süreli bir koruma sağlıyor. Sadece geleneksel bir aşı, corona virüse karşı uzun süreli koruma sağlar. CORONA VİRÜSÜN BULAŞMA ORANI NE? Corona virüs MERS ve SARS'tan daha hızlı bir yayılım gösteriyor. Corona virüsün yayılım katsayısının 2.2 ila 3.8 arasında değiştiği belirtiliyor. KAYNAK : SABAH