AVRUPA

Avrupa, İsrail-İran Savaşında Diplomasiyi Yeniden Gündeme Taşıyor

İsrail’in İran’a yönelik hava saldırılarının ikinci haftasına girildiği dönemde, Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık dışişleri bakanları ile AB dış politika şefi Kaja Kallas, Cenevre'de İranlı mevkidaşları Abbas Arakchi ile bir araya geldi. Görüşmelerin ana amacı, İran’ın nükleer programıyla ilgili müzakereleri canlandırmak ve bölgedeki gerilimi azaltmak.

VİYANA - SNmedia.at/Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Der Spiegel’e yaptığı açıklamada, “Durum inanılmaz derecede gergin. Sadece en iyisini ummak yeterli değil. Görüşmeler bir çözümün tek yolu” dedi. Almanya Şansölyesi Merz’in kısa süre önce İsrail'in İran’a yönelik saldırılarını savunması ise diplomatik çabaların önünde engel olarak görülüyor.

Trump karar aşamasında: ABD savaşa dahil olacak mı?
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in yanında doğrudan askeri müdahalede bulunup bulunmayacağına önümüzdeki iki hafta içinde karar vereceğini açıkladı. Sözcüsü Caroline Leavitt, başkanın diplomasiyi öncelediğini ancak gerektiğinde güç kullanmaktan çekinmeyeceğini belirtti.

ABD-İran arasında perde arkası görüşmeler
Reuters’e göre ABD'nin İran Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Arakchi arasında birkaç telefon görüşmesi gerçekleşti. İran tarafı, İsrail saldırılarını durdurmadan resmi görüşmelere dönmeyeceğini belirtiyor. ABD'nin, uranyum zenginleştirmeyi İran dışına taşıyacak bir bölgesel konsorsiyum önerisi gündeme gelse de, Tahran bu fikre sıcak bakmadı.

İngiltere-ABD temasları: “Diplomasi için fırsat penceresi açık”
İngiliz Dışişleri Bakanı David Lammy, Cenevre'deki görüşmeler öncesi Washington'da ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile bir araya geldi. Görüşmede, İran’la çatışmanın büyümemesi için nasıl bir diplomatik çözüm bulunabileceği değerlendirildi.

İsrail’in nükleer hedefleri: ABD’siz mümkün mü?
İsrail, İran’ın nükleer silah edinmesini önlemeyi savaşın temel hedefi olarak tanımlıyor. Ancak İran bu iddiaları reddederek nükleer programının barışçıl olduğunu savunuyor. İsrail Başbakanı Netanyahu, Fordow gibi derin yeraltı nükleer tesislerini ABD yardımı olmadan vurmanın zor olabileceğini ima etti.

Nükleer görüşmeler askıya alındı
Almanya, Fransa ve İngiltere yıllardır İran’la E3 formatında müzakereler yürütüyordu. Ancak UAEA’nın İran’ın programına dair eksiklikleri belgelediği 12 Haziran kararının ardından 13 Haziran’da İsrail saldırıları başladı. 15 Haziran’da yapılması planlanan ABD-İran nükleer görüşmesi iptal edildi. Avrupa tarafı şimdi diplomasiyi yeniden başlatmak istiyor.