İngiltere’de yer alan Londra merkezli küresel vatandaşlık ve ikamet danışmanlığı firması Henley & Partners'ın dünyanın en güçlü pasaportlarına dair hazırladığı 2022 raporu, seyahat özgürlükleri söz konusu olduğunda Kuzey Yarım Küre ile Güney Yarım Küre arasındaki uçurumu gözler önüne sürüyor. Firmanın Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) tarafından sağlanan özel verilere dayanan Henley Pasaport Endeksi, 2006'dan beri dünyanın en seyahat dostu pasaportlarını düzenli olarak takip ediyor. JAPONYA VE SİNGAPUR LİSTENİN BAŞINDA Bununla birlikte Henley & Partners, Covid-19 pandemisi boyunca artan seyahat engellerinin, endeksin 16 yıllık tarihindeki en geniş küresel hareketlilik boşluğuna yol açtığını açıkladı. Ancak, rapor geçici kısıtlamaları hesaba katmadı, bu nedenle dünyanın en güçlü pasaportlarına sahip Japonya ve Singapur, teorik olarak 192 ülke ve bölgeye vizesiz seyahat edebiliyor. DÜNYANIN EN GÜÇLÜ PASAPORTLARININ ÇOĞUNU AVRUPA ÜLKELERİ VERİYOR Henley Pasaport Endeksi’nin ilk sıralarını bazı gelişmiş Asya ülkeleri dışında çoğunlukla Avrupa ülkeleri yer alıyor. Sıralamada, Güney Kore Almanya ile ikinci sırada (190 destinasyon) ve Finlandiya, İtalya, Lüksemburg ve İspanya hep birlikte üçüncü sırada bulunuyor (189 destinasyon). Fransa, Hollanda ve İsveç geçen yıla göre bir sıra yükselerek Avusturya ve Danimarka'ya dördüncü sırada (188 destinasyon) katıldı. İrlanda ve Portekiz 187 destinasyonla beşinci sırada yer alıyor. ABD ve İngiltere 2014’te birinci sırada yer alırken, yıllar içerisinde listede geriledi. Ancak bu yıl, İsviçre, Norveç, Belçika ve Yeni Zelanda’nın yanında 6. sıraya yükseldiler. 7 numarada Avustralya, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan ve Malta var. İlk 10’un geri kalanını ise Doğu Avrupa ülkeleri oluşturuyor. Macaristan ve Polonya, bu yıl sekizinci sıraya yükselirken, Litvanya ve Slovakya 9. sıraya yerleşti. Estonya, Letonya ve Slovenya ise onuncu sırada yer aldı. Bu durum,199 ülke ve bölgenin sıralandığı listenin en altında yer alan ve önceden vize gerektirmeden sadece 26 ülkeye erişebilen Afgan vatandaşlarından 166 daha fazla destinasyon anlamına geliyor. ZENGİN VE FAKİR ÜLKELER ARASINDAKİ UÇURUM BÜYÜYOR Diğer taraftan, son rapor, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in tanımladığı, ağırlıklı olarak Afrika ülkelerine karşı getirilen sert kısıtlamaları açığa çıkardı. Zengin ülkeler ve fakir ülkeler arasındaki uluslararası hareketlilikte büyüyen uçurum gittikçe belirgin hale geldi. Pandemi bir yana, genel seyahat özgürlüğü seviyeleri son birkaç on yılda büyük ölçüde genişledi. Henley Pasaport Endeksi 2006 yılında, bir bireyin önceden vize almaya gerek duymadan ortalama 57 ülkeyi ziyaret edebileceğini buldu. Bugün ise bu sayı 107’ye yükseldi: yani 16 yıl öncesinin neredeyse iki katı. Ancak, bu yeni özgürlüklerden öncelikle Avrupa, Kuzey Amerika ve daha zengin Asya ülkeleri yararlanıyor. Angola, Kamerun ve Laos gibi ülkelerden gelen pasaport sahipleri yalnızca yaklaşık 50 ülkeye girebiliyor. "GÖÇ TEŞVİK EDİLMELİ" Henley & Partners başkanı ve pasaport endeksinin yaratıcısı Christian H. Kaelin, göç kanallarının açılmasının pandemi sonrası iyileşme için çok önemli olacağını söyledi: "İçinde doğduğumuz sınırlar ve sahip olduğumuz belgeler, ten rengimizden daha az keyfi değil. Zengin devletlerin, insan ve maddi kaynakların dünya çapında yeniden dağıtılmasına yardımcı olmak için pozitif göçü teşvik etmesi gerekir.” İŞTE 2022’NİN EN GÜÇLÜ 10 PASAPORTU 1. Japonya, Singapur (192 destinasyon) 2. Almanya, Güney Kore (190) 3. Finlandiya, İtalya, Lüksemburg, İspanya (189) 4. Avusturya, Danimarka, Fransa, Hollanda, İsveç (188) 5. İrlanda, Portekiz (187) 6. Belçika, Yeni Zelanda, Norveç, İsviçre, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri (186) 7. Avustralya, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Malta (185) 8. Polonya, Macaristan (183) 9. Litvanya, Slovakya (182) 10. Estonya, Letonya, Slovenya (181) 2022’NİN EN ZAYIF PASAPORTLARI 104. Kuzey Kore (39 destinasyon) 105. Nepal ve Filistin toprakları (37) 106. Somali (34) 107. Yemen (33) 108. Pakistan (31) 109. Suriye (29) 110. Irak (28) 111. Afganistan (26) TÜRKİYE KAÇINCI SIRADA? Türkiye Henley Endeksi'nde Türkiye geçen yıla göre 7 sıra yükselerek 50. sıraya yerleşti. 110 ÜLKEYE VİZESİZ ERİŞİM Türkiye vatandaşları şu anda 110 ülkeye vizesiz seyahat edebiliyor. Bununla birlikte 2014 yılında Türkiye listenin 38. sırasındaydı.