Kongo Demokratik Cumhuriyeti akıllı telefon ve bilgisayar gibi pek çok teknoloji ürününde kullanılan kobaltın üçte ikisini karşılıyor.

İklim krizinin her geçen gün tırmanmasıyla yeşil teknolojiye artan ilgi de bu madene duyulan ihtiyacı büyütüyor. Zira elektrikli araçlardaki pil için bu hammadde gerekiyor.

Ancak bu ihtiyaç, Afrika ülkesinde madencilik sektöründeki sömürüyü artıyor. Çok sayıda kişi madenlerde kötü koşullarda çalışırken çocuk işçilik sorunu da tırmanıyor. Bu metal, fiyatı ve çalışanların tehlikeli koşulları sebebiyle "pillerin kanlı elması" adını aldı.

"Kazmaktan yoruldum"

ABD'nin önde gelen gazetelerinden The New York Times, ülkede uluslararası firmalara bağlı olmayan çok sayıda madencilik faaliyeti yürütüldüğünü yazdı. Buralarda pek çok kişi kısıtlı imkanlarla ve gerekli güvenlik önlemleri alınmadan kobalt çıkarıyor.

Örneğin bir zamanlar kırsal bir köy olan Kasulo, artık büyük bir maden alanı. Burada çalışan Georges Punga, madenciliğe 11 yaşında elmas çıkararak başladığını açıkladı.
 

Madenci

Kobaltı uluslararası müşterilere depolarda satan madenciler, dolandırılmaktan şikayetçi (Ashley Gilbertson/The New York Times)


Son üç yıldır kobaltla uğraşan 41 yaşındaki Punga, günde 10 dolardan az kazandığını, bu meblağın ailesini destekleme ve çocuklarını maden yerine okula göndermeye yettiğini ifade etti:

Başka bir iş bulsaydım onu yapardım. Kazmaktan yoruldum.

Gazete ayrıca binlerce ebeveynin başka iş olmadığı için çocuklarını çökme tehlikesi yaşayan bu madenlere gönderdiğini bildirdi.

Modern kölelik uzmanı Siddharth Kara, Rus devlet televizyonu RT'ye yaptığı açıklamada en az 35 bin çocuğun kobalt madenlerinde çalıştığını söyledi. Kara, çalışma yaşınnı 6'ya kadar düştüğünü öne sürdü:

14 yaşın altındaki çocuklar günde ortalama 0,81 dolar, yetişkin kadınlar günde ortalama 1,02 dolar ve yetişkin erkekler günde ortalama 2,04 dolar kazanıyor.

Uluslararası Af Örgütü'ne göre de kobalta artan talep on binlerce çocuğun madenlere sürüklenmesine yol açtı.
 

Çocuk işçi

Çocukların sağlığı madenlerde bozuluyor (AFP)


Örgütte görev yapan araştırmacı Lauren Armistead 4 sene önce yaptığı açıklamada "Bu iş doğası gereği çocuk işçiliğinin en kötü şekli" demişti.

"Madende insanlar ölmüştü"

Demokratik Kongo'nun güneyindeki Kolwezi'de yaşamını sürdüren genç Yannick, geçmişte madende çalıştığını belirtti. Ailesine yardım etmek için 7 yaşında okulu bırakıp madene girdiğini kaydeden Yannick, şöyle konuştu:

Madende insanlar ölmüştü… Birisi yaralandığında ona bakamazdık bile.

Adı açıklanmayan Kongolu bir doktor, hamile kadınların da madenlerde çalıştığını söyledi. Doktor, madenlerde çalışan çocukların gelişiminin yavaşladığını ya da tamamen durduğunu, hamilelerin çocuklarındaysa sorunlar görüldüğünü belirtti.

Demokratik Kongo Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi ise verdiği bir röportajda madencilik koşullarını düzeltmek için strateji geliştirdiklerini duyurdu.

​​​​

Öte yandan devlete bağlı maden ajansı Gécamines, güvenliği artırmak ve halihazırda yasak olan çocuk işçiliğini engellemek için önlemler almaya hedefliyordu. Yeni tünel açmanın yasaklanması ve baretle bot dağıtılması gibi planlar vardı.

Ancak bu planlar Gécamines'ın eski başkanı Albert Yuma Mulimbi'ye aitti. 2010'dan beri başkanlık koltuğunda oturan Mulimbi, yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya. Eski başkanın konumunu, yakınlarını zenginleştirmek için kullandığı ve yaklaşık 8,8 milyar doların ortadan kaybolduğu öne sürülüyor.

Bu iddiaları reddeden Mulimbi ise ülkeye milyarlarca dolar gelir getirdiğini öne sürse de 3 Aralık 2021'de görevden alındı.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nda Orta Afrika yetkilisi olarak görev yapmış olan eski diplomat J. Peter Pham bu gelişmenin ülkede "yolsuzlukla mücadelede önemli bir adım" olduğunu savundu.

Kaynak: Independent Türkçe, The New York Times